Jaki płyn hamulcowy do motocykla wybrać? DOT4, DOT 5.1, a może DOT3?
Jeżeli myślisz o wymianie elementów w hydraulicznym układzie hamulcowym, to jako pierwsze do głowy przychodzą klocki i tarcze. Kolejne na liście z pewnością będą pompa i przewody. Tymczasem jest jeszcze cichy bohater w postaci płynu hamulcowego, który wymaga okresowej wymiany.
Układ hamulcowy odpowiada za twoje bezpieczeństwo, więc i w teorii i w praktyce powinien być utrzymany w należytym stanie. Jeżeli zauważysz pierwsze objawy słabszego działania, to znaczy, że czas na diagnostykę. Pierwsza myśl to oczywiście zużycie klocków hamulcowych, druga – możliwy wyciek, ewentualnie zapowietrzenie układu.
W tym miejscu strategiczne pytanie: kiedy ostatnio wymieniałeś/aś płyn hamulcowy? To właśnie przepracowany płyn może wpływać na bardzo negatywnie na skuteczność układu hamulcowego.
W tym poradniku znajdziesz informacje:
- Czym różni się płyn DOT 3, DOT 4 i DOT 5.1?
- Jak często musisz wymieniać płyn hamulcowy?
- Co wpływa na skuteczność działania układu hamulcowego?
Klasyfikacja płynów hamulcowych:
Kiedy wybierzesz się na zakupy, to staniesz przed koniecznością wyboru tego, czy płyn ma być DOT 3, DOT 4, a może DOT 5.1. Amerykańskie ministerstwo transportu (Department of Transportation) sklasyfikowało płyny hamulcowe, stąd akronim DOT. Poszczególne płyny różnią się między sobą minimalną temperaturą wrzenia (im wyższa wartość = tym lepiej).
Najczęściej stosowane płyny hamulcowe w motocyklach:
Z tego wszystkiego nasuwa się prosty wniosek, że im wyższy DOT, tym bardziej ekstremalne warunki może wytrzymać płyn hamulcowy. Najczęściej stosowanym i rekomendowanym przez producentów płynem jest DOT 4, ale jeżeli np. chcesz wykorzystywać motocykl na torze wyścigowym, to warto pomyśleć o zalaniu układu hamulcowego płynem DOT 5.1.
Jeżeli masz wątpliwości co do wyboru płynu pod kątem klasyfikacji, to po prostu zajrzyj do instrukcji obsługi swojego motocykla. Tam znajdziesz m.in. informacje na temat rekomendowanych lubrykantów i płynów.
Jaki jest skład dobrego płynu hamulcowego?
Klasyfikacja DOT to jedno, ale ważny jest również skład płynu oraz jego właściwości. Należy zwrócić uwagę na:
- Stężenie rozpuszczalnika. Powinno wynosić od 70 do 80 proc.
- Stężenie środka smarnego. Powinno zawierać się w przedziale od 20 do 25 proc.
- Stężenie inhibitorów. Nie powinno być wyższe niż 10 proc.
- Lepkość płynu powinna być optymalna, a więc pozwalać na swobodny przepływ w zakresie temperatur od -40 st. C do 100 st. C. Zbyt lepki płyn zwiększa opory przepływu, ale jeśli lepkość będzie za niska, to może doprowadzić do powstania nieszczelności.
Zakupu najlepiej dokonać u sprawdzonego i renomowanego sprzedawcy. Na przykład w sklepie Inter Motors znajdziesz pokaźny wybór markowych płynów hamulcowych.
Kiedy wymienić płyn hamulcowy w motocyklu?
Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, jak używasz motocykla. Jeżeli układ hamulcowy pracuje w ekstremalnych warunkach (np. na torze wyścigowym), to zaleca się wymianę raz w roku lub częściej i oczywiście warto kontrolować jego stan możliwie jak najczęściej.
Jeśli jednak motocykl jest używany sporadycznie lub po prostu jeździsz z rozsądnymi prędkościami i na płaskim terenie, to wtedy wymieniaj płyn co 2 lata – co zresztą zaleca większość producentów motocykli.
Moment wymiany płynu hamulcowego można też uzależniać od tego, jak zmienia swój kolor.
- Świeży płyn będzie miał czystą i przezroczystą barwę oraz płynną konsystencję.
- Przepracowany płyn ma ciemny, mulisty kolor i staje się gęstszy.
Oczywiście nie jest to regułą, bo jeśli kupisz płyn, który na starcie ma kolor czerwony, to trudniej będzie rozpoznać, czy nadaje się do wymiany. W ekstremalnych przypadkach płyn hamulcowy może zamienić się w galaretę, ale trzeba naprawdę mocno przespać moment, w którym konieczna jest wymiana, żeby doprowadzić go do takiego stanu.
Kolejny niepokojący sygnał, którego nie możesz zignorować, to pojawienie się pęcherzyków gazu, przez co płyn nie będzie w stanie przekazać siły nacisku dźwigni hamulca na do tłoczków w zaciskach. Dźwignia zrobi się wyraźnie miękka i siła hamowania będzie niewspółmierna do nacisku na nią. Pęcherzyki gazu powstają w wyniku zagotowania się płynu hamulcowego, który jest już mocno zużyty.
Czy można dolewać płyn hamulcowy?
Jeżeli zauważysz ubytek płynu hamulcowego podczas np. dalekiej podróży i nie masz możliwości szybkiego umówienia się na sprawdzenie szczelności układu hamulcowego oraz usunięcie ewentualnych usterek, to możesz uzupełnić jego stan.
Wystarczy odkręcić pokrywę zbiorniczka płynu hamulcowego i dolać płyn. Oczywiście w przypadku zbyt dużego ubytku najlepiej zrezygnować z dalszej jazdy i wezwać pomoc drogową.
Zakładając, że wiesz, jaki jest DOT płynu w Twoim motocyklu, najlepiej uzupełnić go płynem o takim samym oznaczeniu.
Jak wymienić płyn hamulcowy w motocyklu?
Wymianę płynu hamulcowego możesz zlecić w profesjonalnym serwisie lub zrobić to samodzielnie. Wystarczy spuścić stary płyn z układu, zalać go nowym i odpowietrzyć.
Co zrobić ze zużytym płynem? Jeżeli dokonujesz wymiany w serwisie, to warsztat bierze na siebie kwestię utylizacji zużytego płynu. Robiąc to samodzielnie należy zlać płyn do zamykanej miski, butelki lub innego szczelnego opakowania, a następnie udać się z nim do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych lub zaprzyjaźnionego warsztatu.
Płyn hamulcowy – ważniejszy niż myślisz
Jak widzisz, zakup płynu hamulcowego to dość łatwe zadanie. Wystarczy wybrać ten z odpowiednim oznaczeniem DOT oraz dobrym składem. Wymiana płynu również nie należy do skomplikowanych zadań, jeśli będziesz postępować zgodnie z instrukcją.
Najważniejsze, żeby regularnie sprawdzać jego stan i wymieniać wedle zaleceń producenta, ponieważ z czasem wytrąca się woda i płyn traci swoje właściwości.
Najczęściej zadawane pytania
Na co zwracać uwagę przy zakupie płynu hamulcowego?
Kupując płyn hamulcowy, dobierz odpowiednią klasyfikację DOT. Jeśli nie masz pewności, jakiego płynu używano wcześniej, wybierz DOT 4. To najczęściej stosowany i polecany przez producentów motocykli płyn. Ostatecznie wszystko zależy od sposobu użytkowania motocykla.
Czy można robić dolewkę płynu hamulcowego?
Dolewka jest jak najbardziej dopuszczalna, ponieważ z czasem może pojawić się ubytek płynu w zbiorniczku, ale powinien on być niewielki. Jeżeli zbiorniczek będzie np. w połowie pusty, to sprawdź układ hamulcowy pod kątem ewentualnych nieszczelności.
Kiedy wymienić płyn hamulcowy?
W przypadku motocykli używanych wyczynowo na torze lub w terenie najlepiej wymieniać płyn co sezon i często kontrolować jego stan. Przy normalnym użytkowaniu można wymieniać płyn co 2 lub 3 lata. Niektórzy producenci sugerują interwały wymiany w instrukcjach obsługi.
Pracuję w branży motocyklowej od 2006 roku, a jeżdżę na motocyklach jeszcze dłużej. Współpracowałem ze wszystkimi mediami motocyklowymi w Polsce, w przeszłości amatorsko ścigałem się w rajdach enduro. W swojej karierze przetestowałem ponad 200 motocykli i jeździłem na 3 kontynentach. Lubię ciężkie, bezsensowne sprzęty, jazdę w trudnych warunkach i wyzwania.